Mirasyediler

Osmanlı Mirası Reddedilmiş, Yıldız Sarayı Hükümet Kararı ile Kumarhane Yapılmıştı; Bugünün İktidarı Çankaya Sarayını, Kumarhane Yapsaydı, Ey Ahali Tepkiniz Ne Olurdu?

“1925 yılında İtalya Milano’lu işadamı Mario Serra Osmanlı Devleti’nin iki önemli sarayı olan Yıldız ve Çırağan saraylarını 30 yıllığına kiraladı. Kiralama dönemin Cumhurbaşkanı M.Kemal Atatürk ve hükümet tarafından da onaylandı.

Mario Serra özellikle Yıldız Sarayı’nda padişahın en önemli ikametgâhlarından olan Şâle Köşkü’nü ve sultanın taht salonunu kumarhaneye dönüştürmek istiyordu. Sarayın diğer salonlarını ise bar, restoran ve dans salonu olarak kullanmayı planlıyordu.

Yıldız Sarayı’nın açık alanlarında ise spor tesisleri, binalar arasında raylı ulaşım hattı ve bir golf sahası bulunacaktı. Partiler ve eğlenceler ise Yıldız Sarayı bünyesindeki büyük suni göl kenarında ve arazideki daha küçük binalarda düzenlenecekti.

Mario Serra İstanbul’da Osmanlı mirası üzerinde muazzam büyüklükte kumarhaneler, çılgın partiler ve eğlencelerle dolu bir Monte Carlo kurmak istiyordu. Serra’nın Çırağan Sarayı planları ise yangında ağır hasar görmüş olan beyaz mermer yapının yeniden inşasını içeriyordu.

Mario Serra’ya Yıldız Sarayı binalarının neredeyse tamamı verilmişti. Fakat bazı bölümlerin restorasyonu tamamlanmadığı için tam devir teslim gerçekleşmemişti. Kumarhanenin Şale Köşkü’ndeki açılışına İçişleri Bakanı Cemil Bey ve İstanbul Belediye Başkanı Muhiddin Bey de katıldı.

1925-1926’da İstanbul’da İngiliz ve Amerikalı turist sayısında ciddi artış vardı. 1926 yılı ilk yarısında bu sayı yirmi bir bine ulaştı. Önceki yıla göre bu sayı neredeyse iki katıydı. Bu turistler gemiyle Akdeniz’e gitmeden önce İstanbul’da keyifli vakit geçirebilirdi.

Başlangıçta kumarhane, “Doğu’nun Monte Carlo’su” olarak prestij kaynağı ve İstanbul’a gelecek zenginlik vaadi olarak görüldüğü için dönemin basınından övgü dolu yorumlar aldı. Kumarhaneye çevrilen Yıldız Sarayı ve rulet salonuna dönüştürülen Şale Köşkü bir anda popüler olmuştu.

Her şey Mario Serra’nın planlandığı gibi gidiyordu. 26 Eylül 1926 gecesi yerel yetkililerin de katıldığı büyük bir törenle açılan Yıldız Kumarhanesi ve Şale Köşkü Rulet Salonu çok popüler olmuştu. Ancak 12 Eylül 1927’de Yıldız Kumarhanesi’nde beklenmedik bir tatsızlık yaşandı.

Kumarhanede hem kendi parasını hem de borç alarak oyuna devam ettiği parayı kaybeden Macaristan Büyükelçiliği baş sekreteri intihar etti. Ek olarak Türk vatandaşlarının Yıldız Sarayı Kumarhanesi’ne girmesi yasak olmasına rağmen içeri alınmaları da dikkat çekti.

İçerik kaçak girip kumar oynayan ve tüm parasını kaybeden Türk vatandaşlarından da intihar edenler görülmeye başladı. Gidişat böyle olunca gözler Mario Serra’nın yüksek kazancına yöneldi ve basında “kirayı artırması gerektiği” yönünde haberler çıkmaya başladı.

Mario Serra’nın kumar kazancının %15’i Belediyesi’nin kasasına gidiyordu. Sesler yükselse de kiralama resmiydi. Kiralamayı düzenleyen kararnamede Cumhurbaşkanı M. Kemal Atatürk’ün ve Başvekil İsmet İnönü’nün imzası vardı.

Foto: 24 Ağustos 1924 tarihli Bakanlar Kurulu Karar almıştır.

Ancak giderek kötüleşen durum karşısında Cumhurbaşkanı M. Kemal Atatürk rahatsızlık duymaya başlamış ve gidişat ile ilgili Başvekil İsmet ve İçişleri Bakanı Cemil Bey ciddi azar işitmişti. Kumarhane 12 Eylül 1927 geceyarısı İstanbul Savcısı Nazif Bey tarafından mühürlendi.

Mario Serra ve arkasında bulunan ortakları uzun bir hukuk mücadelesi başlattılar. Gizli Türk ortakları hisselerini satıp ortalıktan sıvıştı. Başlangıçta yapılan “Doğu’nun Monte Carlo’su olacağız, çok para kazanacağız” haberleri, “Yıldız Kumarhanesi Türk’ün kanını emiyordu” oldu. Konu nihayet 1938 yılına gelindiğinde çözüldü. Mario Serra’ya yüklü bir tazminat ödendi ve Cumhurbaşkanı İsmet İnönü imzasıyla yayınlanan bir kararname ile sözleşme feshedildi.”

Hasan Mert Kaya