ALMAN PARADOKSU: EKONOMİ DEVİNDEN İBRETLİK HİKAYE’ YE

Fatih Altunbaş

Almanya, 20. yüzyılda uzun bir dönem endüstriyel gücün ve kalitenin küresel bir sembolüydü. Titiz mühendisliği, üretim becerisi ve disiplinli ekonomi politikalarıyla tanınan ülke, istikrar ve refahın da simgesi oldu. Ancak ekonomik yükselişinin hikayesi, hızla değişen dünyanın taleplerine uyum sağlayamamasından kaynaklanan bir paradoksla, hazin bir düşüşünün de hikayesini oluşturdu.

Bir zamanlar çığır açan yeniliklerin yurdu, otomobilin ve sanayi harikalarının doğduğu yer olan Almanya, şimdilerde dijital cehalet ve teknolojik durgunlukla mücadele ediyor. Gidişatı çelişkiler ve zıtlıklarla dolu. Küresel ekonomiler yapay zeka, elektrikli araçlar ve yeşil teknolojilerde ileriye doğru koşarken Almanya, otomotiv, makine ve kimya mühendisliği gibi geçmişini tanımlayan endüstrilere bağlı kalmaya devam ediyor.

Bu durgunluğun temelinde, değişim geçiremeyen bir ekonomik model yatıyor. Almanya, başarısını on yıllar boyunca ihracat, devlet destekli endüstriler ve uzun vadeli büyümeyi destekleyen bir bankacılık sistemi (Landesbanken) üzerine inşa etmişti. Bu model, küreselleşmenin parlak günlerinde başarılıydı. Ama, şimdi dijital ve yeşil devrimlere ayak uydurmakta yetersiz kalıyor. Bir zamanlar kalitesiyle övülen ve öne çıkan Alman imalat devleri, artık dizel motorlardan gazlı ısıtıcılara kadar ürünlerinin daha modern, çevre dostu alternatifler tarafından geride bırakılmışlığı acı gerçeğiyle yüzleşiyor.

Neo-Merkantilist Tuzak

Almanya’nın ekonomik gücü uzun süredir ihracata dayalı stratejisine bağlıydı. Küresel pazarları endüstriyel makineler, otomobiller ve diğer mallarla doldurarak, ülkeyi zenginleştiren bir model yarattı. Ancak bu yaklaşım, iki ucu keskin bir kılıç haline geldi. Büyüme için dış pazarlara bağımlılık, ekonomiyi jeopolitik değişimlere ve teknolojik ilerlemelere karşı savunmasız bıraktı.

Siyasi gerilimlerin ardından kriz yaratan Rus gazına olan aşırı bağımlılık ve değişen küresel dinamiklerle zorlanan Çin’e ihracat ağırlıklı bağımlılık, Almanya’nın kırılgan konumunu gözler önüne seriyor. Kendi kendine yeterliliğin ve uyum yeteneğinin giderek önem kazandığı bir dünyada Almanya’nın eski ticari ilişkiler ve modası geçmiş teknolojilere olan bağlılığı, derin sistematik zayıflıkları artık ortaya çıkarıyor.

Dijitalleşme: Kaçırılmış Bir Fırsat

Almanya’nın gerilemesinin en dikkat çekici yönlerinden biri, dijital çağı kucaklayamamasıdır. Bir zamanlar modernliği simgeleyen altyapısı bugün rakiplerinin gerisinde kalmıştır. İnternet hızları düşük, fiber-optik ağlar yetersiz gelişmiş ve kırsal alanlardaki bağlantı utanç verici derecede eksiktir. Bazı bölgelerde, eski altyapının yarattığı sorunlar işletmeleri ve okulları engelleyerek absürt çözümleri gerekli hale getirmiştir.

Altyapının ötesinde, dijitalleşmeye yönelik kültürel direnç de oldukça zarar vericidir. Kurumlar, endüstriler ve eğitim sistemleri teknolojiye karşı köklü bir şüphecilik sergiliyor. Bu zihniyet, Almanya’yı küresel başarıyı tanımlayan bağlantılı, veri odaklı ekonomiye geçişte yetersiz bırakmıştır. Diğer ülkeler start-up’ları teşvik edip dijital ekosistemleri beslerken, Almanya endüstriyel köklerine bağlı kalıyor ve inovasyonun dönüştürücü potansiyelini göz ardı ediyor.

ABD ve Hollanda’dan Öğrenilecek Dersler

ABD ve Hollanda, değişime ayak uydurmanın önemini gösteren iki örnektir. ABD, teknoloji devlerinin ve start-up’ların oluşturduğu dinamik ekosistemiyle dijital devrimin ön saflarında yer almıştır. Google, Apple ve Tesla gibi şirketler yapay zeka ve elektrikli araçlar gibi alanlarda lider konumdadır. Bu başarı, risk sermayesinin güçlü desteği ve yeniliği ödüllendiren bir kültür sayesinde mümkün olmuştur.

Hollanda ise daha küçük ölçeğine rağmen stratejik bir vizyonla lojistik, yenilenebilir enerji ve dijital altyapıda liderlik etmeyi başarmıştır. Fiber-optik ağlara yapılan büyük yatırımlar ve yenilikçi teknolojiler, Hollanda’yı dijital dönüşümün ve yeşil inovasyonun merkezi haline getirmiştir.

Buna karşın Almanya, bu yarışta geride kalmıştır. Bakır kablolardan fiber-optik ağlara geçişteki isteksizliği, start-up ekosistemine yönelik direnci ve eski endüstrilere olan aşırı bağlılığı, Almanya’nın değişime uyum sağlayamadığının açık bir göstergesidir.

Osmanlı İmparatorluğu ile Tarihi Bir Paralellik

Almanya’nın şu anki durumu, Osmanlı İmparatorluğu’nun çöküşünü andırıyor. Bir zamanlar baskın bir güç olan Osmanlılar, 18. ve 19. yüzyıllarda gerçekleşen teknolojik ve endüstriyel devrimlere ayak uyduramamıştı. Avrupa’daki rakipleri sanayileşmeyi ve modernleşmeyi benimserken, Osmanlı İmparatorluğu eski sistemlere tutunarak kademeli bir düşüş yaşadı.

Benzer şekilde, Almanya’nın geleneksel otomotiv üretimine olan bağımlılığı ve Rus gazı ile Çin ticaretine olan jeopolitik bağımlılığı, durgunluk içindeki bir ülkenin işaretlerini taşıyor. Osmanlıların değişimi fark edememesi gibi, Almanya da küresel düzende geride kalma riskiyle karşı karşıya.

Sonuç

Almanya’nın hikayesi, ekonomik gücün kalıcı olmadığını bir kez daha hatırlatıyor. Uzun vadeli başarı, yenilikçiliği benimsemeye, değişime ayak uydurmaya ve geleceğe yatırım yapmaya bağlıdır. ABD ve Hollanda gibi ülkelerin örnekleri, ileri görüşlü stratejilerin ödüllendirildiğini gösterirken, Osmanlı İmparatorluğu’nun düşüşü ise değişime uyum sağlayamamanın sonuçlarını gözler önüne seriyor.

Almanya, bir yol ayrımında duruyor. Dijitalleşmeyi kucaklayarak, yeşil enerjiye yatırım yaparak ve yenilikçiliği teşvik eden bir kültür meydana getirerek küresel liderliğini yeniden kazanabilir. Ancak cesur adımlar atılmazsa geçmişiyle tanımlanan bir Almanya haline gelebilir.

Değişim rüzgarına yelken açmayan devleri bekleyen kader cüceliktir.