Yahya

Bu çapul ve talan, modern zamanlarda eski bir “töre”nin reenkarne şeklinde ortaya çıkışı gibi şehirlerimizde değişik tarzlarla ama tek bir “terminatör:yok edici” suretinde beliriyor. Şöyle ki: Stepten kitleler halinde kopup gelen göçebe Türk toplulukları Anadolu’yu yurt edindikten sonra da örf ve geleneklerini kaybetmeden hayatlarını sürdürdüler.  Pagan kökenli geleneklerden tutun da Müslümanlıkla birlikte terk edilmesi gereken kimi töreler, eskisinden daha güçlü …

  Yahya Düzenli duzenliyahya@gmail.com Tarihi 4 bin yıl derinliğe kadar götürülen Trabzon’da şehrin tarih, kültür, mimarî, sanat, vs.’ne dair bugüne kadar dört kitap/eser ortaya koyamayan Trabzon Büyükşehir Belediyesi nihayet skandal bir kitapla karşımıza çıktı. Geçtiğimiz ay yayınladığı “Ali Şükrü Bey-Hürriyet uğruna 39 yıl” isimli bu kitap maalesef büyük şehid Ali Şükrü Bey’in ruhunu muazzep etti. Evet skandal… Yâni rezalet… Cumhurbaşkanı …

    Yahya Düzenli duzenliyahya@gmail.com Bir şehrin tecellî zemini veya varoluş sebebi yok edilebilir mi? Veya, şehirlerimizin ifsat edil-miş haline bakarak şöyle soralım: Nasıl yok edilebilir? Tarihte şehirlere musallat olan Haçlı ve Moğol sürülerinden sonra günümüzde ‘Vehhabî zihniyeti’yle devam eden şehir katliâmları, zaman dilimiyle sınırlı kalmayıp şehirlerin/şehirlerimizin tecelli zeminlerini de yok ettiler, ge-netiklerini bozdular. Ülkemizde ise… Tanzimat’tan bu tarafa “yeni …

-siyaset şerbetini içenlere dair bir ironi- Yahya Düzenli duzenliyahya@gmail.com Evet Karadeniz’i taşımaktan söz ediyoruz. Yeni bir gezegen keşfi gibi “İmkânsızı başar-mak”tan söz ediyoruz. Eski adıyla “bahr-i siyâh”ı Güneydoğu’ya nakletmek. İnsanları iskân etmek değil, denizi taşımak (!) Bu projenin te’lif hakkı bizim(!) Ancak, genel seçimlerde aday olmak için yuvalarından çıkan aday adayları isterlerse kısmen veya tamamen kullanabilirler(!) Asrın projesi dedik… Bir …

Yahya Düzenli duzenliyahya@gmail.com Şehirlerimizin yaşanamaz hale getirildiği, şehir cinayet ve katliamlarının sınır tanımadığı ne-tameli zamanlarda yaşıyoruz. Üstelik şehir katliamlarının hayat iksiri olarak sunulduğu ve bu iksire kavuşmayanların hızla ölüme doğru gittiğine inandırılıyoruz. Nasıl mı? Şehir eşkıyalarının şekavetlerinin talan ve uygulama arenası haline gelen şehirleri-mizde yükselen beton tabutluklar, zararsız böceklerin bile masum bir toprak parçası bulama-dıkları için yaşayamayıp terk ettiği mekânlar, …

Yahya Düzenli duzenliyahya@gmail.com “Büyükşehir”, büyük kâbusların, kasvetlerin, kaosların yatağı… Yüzyılımızın önemli fikrî ve siyasî şahsiyetlerinden, dâvâ ve mücadele adamı Bosna-Hersek’in ilk Devlet Başkanı rahmetli Aliya İzzetbegoviç “Doğu ve Batı Arasında İslâm” isimli eserinde “…Şâirler büyük şehirlerin ‘cehenneminden’ bahsederler. Şehrin reddedilmesi –ne kadar gayri fonksiyonel ise de- sırf insanî bir reaksiyondur. Her insan bir ölçüde şair olarak kabul edilebilir. Eskiden olduğu …

Rahmetli muhakkik mimar Turgut Cansever, “Mimar Sinan” isimli eserinde, İslâm’ın şehir mimarisine dair temel dinamiklerinden yoksun oluşumuza ilişkin “Madem insanın varlık bilin-ci ve sorumluluğu, kaçınılmaz bir şekilde bu bilinç ve sorumluluğa uygun olarak davranması, onun varoluş sebebidir, şu halde, bu bilinçten yoksun bulunan bir çağın, İslâm mimarisini kav-rayamayacağı açıktır.” der. Günümüzün İslâm toplumlarının şehir ve mimarî’de kozmik bütünlük ve tevhidi …

Şehirlerimizin tarihî zaman dilimlerinde, inşa edicilerinden başlayarak, üzerinde yaşattıkları mânâlara, değerlere ve taşıdıkları misyona izafeten vasıflandırılmaları vazgeçilmez bir gele-nek idi. Bir şehrin taşıdığı mânâ ve kıymet, vasfına yâni niteliğine nispetle anlaşılırdı. O şehre atfedilen önem ve misyon da şehrin taşıdığı vasıftan anlaşılırdı. Şehirlerin vasıflarından yapılacak şehir okumaları, bin yıl sonra bile o şehrin kimlik ve mânâsını ortaya çıkarır. Örneğin Kelâm-ı …

  Yahya Düzenli duzenliyahya@gmail.com   Ecdâdımız, sefere çıktığı zamanlarda fethedeceği topraklarda şehirlere, meskûn mahal-lere, ormanlara, ekili arazilere, diğer canlılara zarar verilmemesi ve bunların tahrip edil-memesi için ehemmiyet gösterirdi. Bu konuda ‘savaş hukuku’na dair birçok klâsik me-tinde müeyyideler ve haddini aşmamaya dair ikazlar, ihtarlar vardır. Bu mânâda âlimle-rin en meşhurlarından birisi olan İmam Ebu Yusuf Kitab-ül Haraç’ta fethedilen yer sahip-lerinin “malları, …

Yahya Düzenli duzenliyahya@gmail.com Tarihte şehirlerin nasıl kurulduğuna, nasıl inşa edildiğine baktığımızda şehirleri “azim ve ira-de”nin, yâni niyet, şuur ve kararlılığın yansıdığı dünya görüşlerinin yön verdiği idraklerin kur-duğuna şahit oluruz. Mekke, Medine, Kudüs, antik Yunan şehirleri, Roma, Bağdat, Buhara, Semerkand, İstanbul… hep böyle kuruldu, devam etti, gelişti, dönüştü ve günümüze kadar ulaştı. Hangi dünya görüşünün hakimiyetine girdiyse onun şehir ve mekân …